Nächster Halt: Dachau
Η ιστορία, ως ανάγνωση τεμαχισμένη κατά χρόνους και τόπους, βολικά και ανέξοδα, αποκομμένη από τις ζωές τις οποίες καθορίζει, ας μείνει να κοσμεί τα ράφια της αστικής κουλτούρας. Ως σχέση και επικοινωνία όμως, ας γίνει ένα ακόμη εργαλείο χειραφέτησης, αλληλεγγύης και αγώνα.
Μόναχο, προάστια. Κυριακή πρωί.
Σιωπή. Βαριά, πέτρινη και επιβλητική. Άραγε από εδώ πηγάζει και εξαπλώνεται μέχρι το κέντρο της πόλης, δίνοντάς παντού αυτήν την μόνιμη αλλόκοτη αίσθηση όπου κι αν περπατάς, σαν κάτι να κρύβεται διαρκώς πίσω από αυτήν τη γενικευμένη ησυχία;
Στιγμές που παγώνουν τον χρόνο, επιτρέποντας την ανάκληση ασύνδετων φαινομενικά βιωμάτων, αναγνωσμάτων και σκέψεων, αφιλτράριστα. Τι από αυτά είναι στερεοτυπικό και τι αληθινά πηγαίο;
Στάση. Οι πόρτες ανοίγουν, οι περισσότεροι φεύγουν, οι πόρτες κλείνουν. Η γυναικεία φωνή επιστρέφει με την ίδια ακριβώς μονοτονία, που θα την ακολουθήσει και πάλι η ίδια σιωπή, αναγγέλλοντας αυτό που εμφανίζεται στο ηλεκτρονικό ταμπλό.
“Nächster Halt: Dachau”
Φεύγοντας από το σταθμό, τον ίδιο σταθμό με τότε, κυριεύεσαι από την προετοιμασία για αυτό που θα ακολουθήσει. Βαθιές ανάσες, προσπάθειες για κάποια αυτοσυγκέντρωση, μάτια ορθάνοιχτα, καρφωμένα ίσια εμπρός, που μόνο εμπρός δεν κοιτάνε, αμηχανία. Σιωπή.
Άπνοια, κρύο και ψιλόβροχο. Όλο και πιο κοντά, όλο και περισσότερη σιωπή. Οι σκέψεις διαδέχονται η μία την άλλη με τέτοιο ρυθμό που και η παραμικρή τους επεξεργασία είναι πλέον αδύνατη και που κανένας έλεγχος πια δε φαίνεται εφικτός.
Μέχρι την πύλη. Το διακρίνεις από μακρυά: “Arbeit macht frei”. Εκεί σβήνουν μονομιάς όλες οι σκέψεις. Οι κόρες διαστέλλονται, η καρδιά χτυπάει καθυστερημένα αλλά δυνατά, το σώμα κινείται μηχανικά. Ρεύμα διαπερνάει τα σωθικά, το αίμα ρέει αργά, ένα σφίξιμο, ένα ρίγος.
Όλα είναι εκεί, τόσο διαφορετικά αλλά στη θέση τους. Μπροστά η πύλη, γύρω γύρω οι τοίχοι, τα συρματοπλέγματα, οι σκοποί και η τάφρος. Δεξιά οι φυλακές, απομονωμένες και σε απόκρυφο σημείο από τους έγκλειστους αλλά όχι κι από τα σπίτια που βρίσκονται ακριβώς απέξω από τότε. Στη μέση το προαύλιο, το κεντρικό κτήριο, και στο βάθος η κεντρική πύλη που οδηγεί έξω στους «χώρους εργασίας». Αριστερά, οι θάλαμοι, τα μπάνια και οι τουαλέτες. Στη γωνία, μία άλλη πύλη μικρότερη, οδηγεί σε ένα άλλο ξεχωριστό οικόπεδο με ένα κτήριο… Η αλληλουχία των θαλάμων του κτηρίου αυτού σχεδιασμένη απλά και λειτουργικά: θάλαμοι αποστείρωσης ρούχων στην άκρη και μετά θάλαμος συγκέντρωσης νεοαφιχθέντων, θάλαμος αερίων, θάλαμος συγκέντρωσης πτωμάτων, κρεματόρια, καμινάδες.
Η ιστορία είναι σχέση ζωντανή, ανοιχτή, μεταβαλλόμενη ως προς τη σημασία της και όχι ως προς τα γεγονότα που την απαρτίζουν. Και ως τέτοια αντιστρέφει τις βεβαιότητες στις οποίες στηρίζεται ο κόσμος της σιωπής, της λήθης και της πλαστ(ικ)οποίησης και καταστρέφει τα θεμέλια όποιου πολιτισμού την ευτελίζει.
Τα παραπάνω αποτελούν σχέση. Μία σχέση που την υπονομεύει όποιος/α δεν ξεχωρίζει τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης / εξόντωσης μέσα από τον κυκεώνα των εξουσιαστικών τερατουργημάτων, λόγω των τόσο ιδιαίτερων και αλληλένδετων χαρακτηριστικών τους. Μία σχέση που την ακυρώνει όποιος/α τα διαχωρίζει από τον ρου της ιστορίας ως έναν παραλογισμό, μία αδιανόητη και ακατανόητη εξέλιξη, ξένη ως προς το ό,τι είχε προηγηθεί και ό,τι έχει επακολουθήσει.
Η ιστορία, ως σχέση, ζωντανεύει για να ξεδιαλύνει τη θολούρα που επιβάλλει ο πολιτισμός της σιωπής και του θεάματος. Το στρατόπεδο ως υποδομή δεν αποτελεί πλέον ένα κολαστήριο, ένα πεδίο θανάτου.
Θάνατος στο Νταχάου πλέον είναι τα εξής:
Τα μνημεία, τα λουλούδια, το μουσείο, το βιβλιοπωλείο. Οι τεράστιες επιγραφές με τα υποκριτικά «ποτέ ξανά» σε πέντε γλώσσες, οι τρεις διαφορετικές εκκλησίες (εβραϊκή, χριστιανική, ευαγγελιστών), οι προσεγμένα άνευρες, επιφανειακές, από απόσταση και δίχως ουσία περιγραφές των «εκθεμάτων» στα διασκορπισμένα stands. Οι τουρίστες με τα έκπληκτα βλέμματα γεμάτα συμπάθεια και λύπη, με τα ίδια μάτια και στόματα που κρατούν κλειστά για τα σημερινά στρατόπεδα συγκέντρωσης, για τις σημερινές κτηνωδίες. Οι κάμερες ασφαλείας, οι εργαζόμενοι και τα αυτοκίνητά τους εντός του στρατοπέδου.
Θάνατος στο Νταχάου σήμερα, είναι ό,τι το αποκόβει από τα γκούλαγκ της Σιβηρίας και την Καμπότζη έως το Γκουαντάναμο, το τείχος, την κατοχή και το αίμα στην Παλαιστίνη, το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Έβρου, τους πνιγμένους κολασμένους στη Μεσόγειο, τις φυλακές και τόσα άλλα.
Θάνατος στο Νταχάου σήμερα, είναι η σιωπή, όχι βέβαια η ηχητική, στο οποίο το έχουν καταδικάσει.
Θάνατος στο Νταχάου σήμερα είναι η σιωπή στο Μόναχο.
Μία σιωπή που επιχειρείται να επιβληθεί παντού.
Ούτε που να το σκέφτονται…
Επόμενη Στάση: Αντί-σταση
Σύντροφος από την κατάληψη που βρέθηκε στο Νταχάου
