Η δήλωση αυτή είναι το αποτέλεσμα της κοινής στάσης πέντε συντρόφων από την Αθήνα απέναντι στον στρατό. Αποφασίστηκε και συντάχθηκε με συλλογικές και αυτοοργανωμένες διαδικασίες στη βάση τόσο της ατομικής μας βούλησης όσο και της πολιτικής μας προταγματικής. Με τη στήριξη αλληλέγγυων συντρόφων/ισσών μοιράστηκε για πρώτη φορά σε 2.000 αντίτυπα στη συγκέντρωση της πορείας για τη 17η Νοέμβρη του 2012, θέλοντας η κίνησή μας αυτή να διεμβολίσει τους συμβολισμούς της ημέρας και να της προσδώσει την επικαιροποίηση μιας διαρκούς άρνησης απέναντι στον μιλιταρισμό.
Αρνούμαστε…
…τη φυλακή των στρατοπέδων, την εξατομίκευση, τον φόβο, τη σιωπή και τον μιλιταρισμό. Αρνούμαστε να καταταγούμε στον ελληνικό στρατό, σε οποιοδήποτε πόστο. Ταυτόχρονα, η άρνησή μας ενέχει και μία θέση ενάντια σε όλο το φάσμα των εξουσιαστικών σχέσεων και αξιών που διέπουν την κοινωνία. Δεν υπηρετούμε (καν)έναν μηχανισμό που πρεσβεύει σχέσεις ανισότητας, ιεραρχίας, επιβολής κι υποταγής. Ο στρατός, μία δομή άρρηκτα συνυφασμένη με την ύπαρξη και τη λειτουργία του έθνους-κράτους και του καπιταλισμού, είναι βασικός πυλώνας παραγωγής και αναπαραγωγής της εξουσίας και των επίπλαστων διαχωρισμών.
Οι αξίες αυτού του εχθρικού για εμάς κόσμου δεν περικλείονται μόνο εντός των στρατοπέδων και δεν επιβάλλονται μόνο στους στρατεύσιμους. Διαχέονται από τους στρατώνες στην κοινωνία, μέσα από μία διαρκή αλληλεπίδραση. Η διαδικασία της «κλήτευσης» και της «θητείας» είναι μία από τις ορατές γεφυρώσεις στρατού-κοινωνίας. Επειδή λοιπόν ο στρατός δεν σταματάει στη θητεία, η στάση απέναντί του δεν μπορεί παρά να είναι ολική, αδιαμεσολάβητη, αδιάλλακτη και διαρκής.
Ολική, γιατί εναντιωνόμαστε στη φιλοσοφία και στο σύνολο των θεσμικών, ιδεολογικών και κατασταλτικών επιταγών που πρεσβεύει ο στρατός και όχι σε μία επιμέρους λειτουργία του. Γι’ αυτό και οποιαδήποτε εναλλακτική μορφή θητείας, οποιαδήποτε συνδιαλλαγή με τις υπηρεσίες του στρατού, οποιαδήποτε απόπειρα «εξυγίανσης» ή εξωραϊσμού ενός δολοφονικού μηχανισμού, αποτελούν για εμάς αδόκιμους όρους άρνησής του.
Αδιάλλακτη, γιατί θεωρούμε πως η άρνηση δεν είναι δικαίωμα που παραχωρείται, αλλά συνειδητή επιλογή εναντίωσης στις προσταγές των στρατοκρατών. Μια στάση που αντικατοπτρίζει τη θέση μας και για κάθε απελευθερωτικό αγώνα. Η σύγκρουση με τον πολιτισμό της εξουσίας, τους προστάτες της και τη βία των μηχανισμών της αποτελεί προϋπόθεση για την ατομική και κοινωνική απελευθέρωση. Παράλληλα, η γενικευμένη απελευθερωτική κοινωνική αντιβία, απεγκλωβισμένη από πασιφιστικά αδιέξοδα, αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα –κι όχι αυτοσκοπό– της διαδικασίας του μετασχηματισμού της κοινωνίας.
Αδιαμεσολάβητη, γιατί δεν προσδοκούμε κανενός είδους προβολή από τους μηχανισμούς του θεάματος και τους χειραγωγικούς φακούς των Μ.Μ.Ε. Θεμελιώνουμε και απλώνουμε κάθε μας κίνηση, με γνώμονα τις οριζόντιες κοινωνικές σχέσεις, τα κινήματα αντίστασης και αλληλεγγύης, τους δρόμους και τις γειτονιές. Γι’ αυτό κι αρνούμαστε τον κόσμο των εικόνων, τον κόσμο των διαμεσολαβήσεων, τον κόσμο του οργανωμένου ψεύδους.
Διαρκής, γιατί θεωρούμε πως όσο θα υπάρχουν έθνη-κράτη, όσο θα υπάρχουν τάξεις, καθεστώτα και ηγέτες, όσο θα υπάρχουν πλαστές διακρίσεις, αντιπαλότητες και ανταγωνισμοί, άλλο τόσο θα υπάρχει και ο στρατός. Μέχρι λοιπόν την οριστική κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, μέχρι την οριστική κατάργηση της κρατικής οργάνωσης των κοινωνιών, οι αρνήσεις μας κι οι αγώνες μας θα είναι αδιάκοποι και παρόντες.
Συλλογικά…
Έθνος – Κράτος – Στρατός: ένα βαλς για τρεις
Με τη σημερινή τους έννοια πρωτοεμφανίστηκαν στα τέλη του 18ου αιώνα (στην εποχή της αμερικάνικης και της γαλλικής επανάστασης), υποχρεώνοντας τις ανθρώπινες κοινότητες να οριοθετούνται εδαφικά και να ομογενοποιούνται ως προς τα χαρακτηριστικά τους (πολιτισμικά, γλωσσικά, θρησκευτικά κ.ά.). Χρησίμευσαν τόσο για την ανατροπή των παλαιών αυτοκρατοριών, όσο και για την εγκαθίδρυση της αστικής τάξης στο τιμόνι του σύγχρονου κράτους, διαιωνίζοντας την καταπίεση και τη διαίρεση των «από κάτω». Κατά τόπους, όπως και στην Ελλάδα, χρειάστηκε να δημιουργηθούν ποταμοί αίματος και βουνά οστών για την εξάλειψη ή την αφομοίωση των «άλλων» και των «διαφορετικών». Σε αυτήν τη διαδικασία, οι στρατοί είχαν και έχουν τον πρώτο λόγο.
Ο εθνικισμός, μία ιδεολογία που επιχειρεί να ταυτίσει την πολιτική με τον εθνοκεντρισμό, αποτελεί κατά βάση κρατική και καπιταλιστική πρόταση˙ ένα δοκιμασμένο και επιτυχημένο εργαλείο των κυρίαρχων για τον αποπροσανατολισμό και την καθυπόταξη των καταπιεσμένων. Τα αδιανόητα δεινά που προξένησε στην ανθρωπότητα μόνο κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα (όπως οι ναζιστικές θηριωδίες ή οι διάφορες αιμοσταγείς δικτατορίες σε πολλά κράτη παγκοσμίως), βαφτίζονται ως «ακρότητες κάποιων νοσηρών εγκεφάλων», υποκρύπτοντας ότι για την εξουσία οι νοσηροί εγκέφαλοι και οι υποστηρικτές τους δεν αποτελούν «άκρο», αλλά ξεκάθαρη συστημική επιλογή, με τον στρατό πάντα έτοιμο να την υπηρετήσει. Κάτι που στις μέρες μας έχει αρχίσει να γίνεται ξανά έντονα αντιληπτό…
Στρατός: Προστάτης του έθνους και του κράτους – Εχθρός των κοινωνιών
Ιδεολογικά, αποτελεί κομβικό πεδίο συγκρότησης και διάχυσης μιλιταριστικών και εθνικιστικών αξιών. Αξίες που μέσω της υποχρεωτικής θητείας βρίσκουν πρόσφορο έδαφος, ώστε η στρατοκρατική παιδαγωγική να ενισχύει τη θέση της στην κοινωνική συνείδηση. Η σιδηρά πειθαρχία στις εξευτελιστικές εντολές μίας απαρέγκλιτης ένστολης ιεραρχίας, εμβαθύνει την υποταγή στην κοινωνική και ταξική ιεραρχία μίας άνισης κοινωνίας. Η αυστηρή ομοιογένεια σε εξωτερική εμφάνιση και συμπεριφορά καλλιεργεί το μίσος ενάντια σε καθετί διαφορετικό. Η πατριαρχία, με όλες τις σεξιστικές και μισαλλόδοξες εκφάνσεις της, νομιμοποιεί την ανεκδιήγητη ανωτερότητα και την τυραννία του αντρικού φύλου και της σωματικής δύναμης. Και, φυσικά, ο εθνικιστικός παροξυσμός, με όλα τα συνεπακόλουθα εθνορατσιστικά μίση και τα σοβινιστικά φληναφήματα που λατρεύουν την κρατική εξουσία και τον δεσποτισμό (η ακροδεξιά και η ναζιστική ρητορεία δεν θα μπορούσαν να βρουν καλύτερο καταφύγιο…). Είναι ο ίδιος ο εθνικισμός που δε βρίσκει κανέναν ηθικό ενδοιασμό στο να βυθίζει στη σιωπή ή να σκυλεύει τους εκατοντάδες φαντάρους που αυτοκτόνησαν (και συνεχίζουν να αυτοκτονούν) στα ελληνικά στρατόπεδα.
Όλα αυτά συνθέτουν έναν εξουσιαστικό πολιτισμό που αντιμάχεται φύσει και θέσει καθετί απελευθερωτικό. Κι όλα αυτά συνθέτουν ένα διαχρονικό μωσαϊκό που εξηγεί για ποιο λόγο αρνούμαστε με τη σειρά μας να υπηρετήσουμε αυτόν τον πολιτισμό, φύσει και θέσει…
Το προφίλ ενός δολοφόνου…
Ο ελληνικός στρατός υπήρξε το πιο κυνικό εργαλείο κατάκτησης, διατήρησης και διαχείρισης της εξουσίας, εδραίωσης της καπιταλιστικής μηχανής μέσω της καθυπόταξης των «από κάτω» και εν τέλει εχθρός και όχι προστάτης της κοινωνίας. Δεν πρόκειται να προσφέρουμε κανενός είδους υπηρεσία στους δυνάστες του παρελθόντος και πρωτίστως ενός πολύ κρίσιμου παρόντος…
Η κρίση ως «εθνικό» γεγονός: μία χρήσιμη διαστρέβλωση
Ως εκ τούτου, ο εθνοκεντρισμός καθορίζει τις κοινωνικές/ταξικές σχέσεις με διάφορους τρόπους. Από τη μία, επιβάλλει χυδαίες και πλαστές κοινότητες εθνικού χαρακτήρα: «όλοι οι έλληνες» υποφέρουν, ανεξάρτητα αν κάποιοι υποφέρουν πεθαίνοντας, ενώ άλλοι «υποφέρουν» πλουτίζοντας στις πλάτες των υπολοίπων. Από την άλλη, αποξενώνει τους «από κάτω» μεταξύ τους και υπονομεύει τα άπλωμα της αλληλεγγύης: «η κρίση χτυπάει όλους τους έλληνες», ακόμα και αν κάποιοι έχουμε περισσότερα κοινά με τα εκατομμύρια των ανέργων και λεηλατημένων (π.χ.) της ισπανικής ή ιταλικής επικράτειας, από ό,τι (π.χ.) με τους έλληνες βιομήχανους και εφοπλιστές.
Και εν τέλει, στρέφει την οργή των καταπιεσμένων από τις ανώτερες τάξεις στις δικές τους: τα φτωχότερα και πιο εκμεταλλεύσιμα στρώματα, οι μετανάστες, γίνονται οι νέοι «εθνικοί εχθροί» (για να ακολουθήσουν ύστερα κι άλλες κοινωνικές ή αντιστεκόμενες ομάδες) που είτε μπαίνουν στο περιθώριο του κάδρου της κοινωνικής κρίσης είτε δαιμονοποιούνται με διάφορα τεχνάσματα, όπως με το ναζιστικό ιδεολόγημα της συλλογικής ευθύνης.
Οι δηλώσεις του υπουργού οικονομικών το 2011 έθεταν τα νέα ήθη μιας λεηλατημένης κοινωνίας: «βρισκόμαστε σε πραγματικό πόλεμο», θολώνοντας -πολλές φορές εθνικοποιώντας- το ποιος επιτίθεται σε ποιον. Κι όταν ο κοινωνικός/ταξικός πόλεμος προπαγανδίζεται ως «εθνικός», τότε η κοινωνία καλείται από τον ίδιο της τον εχθρό να «στρατευθεί» στις γραμμές του και ο μιλιταρισμός προωθείται ώστε να αποτελέσει το βασικότερο χαρακτηριστικό της.
Συστημική κρίση και στρατός
Το νέο πολεμικό δόγμα του στρατού: εσωτερική καταστολή και αστυνόμευση
Ο «ουδέτερος» και «αμυντικός» ελληνικός στρατός, λοιπόν, εδώ και χρόνια αναβαθμίζει και οργανώνει τη θεσμική και επιχειρησιακή του συμβολή στην καταστολή των «εσωτερικών εχθρών», στο πλάι αστυνομικών σωμάτων κάθε είδους. Η «Νέα Στρατηγική Αντίληψη του ΝΑΤΟ 2020» δίνει καθοριστικές κατευθύνσεις στους εθνικούς στρατούς και τη μιλιταριστική ιδεολογία του παρόντος και του μέλλοντος. Στο στόχαστρο των στρατοκρατών προστίθενται -εκτός των «εξωτερικών εχθρών»- οι λεγόμενες «ασύμμετρες απειλές» που οφείλονται σε «κοινωνικές αντιπαραθέσεις», «οικονομική δυσπραγία», «έξαρση της μετανάστευσης», «περιβαλλοντικές καταστροφές» και «κλιματικές αλλαγές» εντός των κρατών του ΝΑΤΟ. Στην ουσία, ο ελληνικός στρατός (που ήδη σε συνεργασία με τον Frontex αστυνομεύει και εξοντώνει μετανάστες στα σύνορα ή συμμετέχει ως επιτιθέμενη ή κατοχική δύναμη σε άλλα κράτη) προετοιμάζεται για να συμμετάσχει στην καταστολή των αγώνων και των ανθρώπων εντός της ελληνικής επικρατείας, μαζί με την ελληνική αστυνομία, τον ευρωπαϊκό στρατό (Eurogendfor) και τις μικτές μονάδες του ΝΑΤΟ που εδρεύουν σε κάθε κράτος της «συμμαχίας» (Battle Groups-Σχηματισμοί Μάχης).
Υπέρ πίστεως και… αστικής τάξης
Ο ελληνικός στρατός είναι ενδεικτικό παράδειγμα: σε περίοδο καπιταλιστικής ανάπτυξης είχε κεντρικό ρόλο στην οικονομία και την παραοικονομία με διαχείριση δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ (επισήμως τουλάχιστον), εντελώς δυσανάλογων συγκριτικά με το σχετικά περιορισμένο ΑΕΠ ενός μικρού κράτους της ΕΕ, όπως και με τους περιβόητους «κινδύνους» που είχε να αντιμετωπίσει. Ενώ, σήμερα, ο «προστάτης» μίας υπό πτώχευση κοινωνίας λειτουργεί για να προστατεύει και να ενισχύει τα εγχώρια αφεντικά της, είτε μέσω ευρύτερων γεωστρατηγικών επιλογών (όπως η ΝΑΤΟϊκή ανακατανομή της λυβικής οικονομίας μετά την πτώση του καθεστώτος Καντάφι και οι κυπριακές ΑΟΖ) είτε μέσω της εφαρμογής νεοφιλελεύθερων επιταγών για τη δομική του ανασυγκρότηση.
Οι στρατηγικές αυτές αλληλοτροφοδοτούνται διαρκώς με τις νεο-εθνικιστικές και μιλιταριστικές ιδεολογίες που προωθούνται εν μέσω κρίσης. Επιπλέον, είναι χαρακτηριστικό ότι αυτή η σχέση δεν περιορίζεται μόνο εντός των συνόρων: ο ελληνικός στρατοκρατισμός (όπως και ο αντίστοιχος κάθε άλλου έθνους) δεν ενισχύεται μόνο από τον ελληνικό εθνικισμό αλλά και από τους «αντίπαλους». Και όλοι μαζί ενισχύονται και αλληλοτροφοδοτούνται εις βάρος των κοινωνιών σε κάθε κράτος και σε κάθε έθνος…
Οι αρνήσεις μας είναι οι ζωές μας
Η γενίκευση των κοινωνικών αρνήσεων βρίσκεται ακόμα στην αρχή και θα εντείνεται όσο οι καταπιεσμένοι γνωρίζουν καλύτερα τους εαυτούς τους, την τάξη τους και τους πραγματικούς τους εχθρούς, αλλά και παραπέρα, όσο οι καταπιεσμένοι παίρνουν θέση στο πεδίο του κοινωνικού/ταξικού αγώνα. Ήδη, κάποιες πρώτες κινήσεις ανιχνεύουν τις δυνατότητές τους: η διευρυμένη κοινωνική απειθαρχία σε κάθε ληστρικό μέτρο, οι μαζικές αρνήσεις πληρωμών, η οξυμένη συγκρουσιακότητα στους δρόμους απέναντι στους προστάτες του άδικου, η μεγέθυνση της κοινωνικής αποστροφής σε κόμματα και διαμεσολαβητές, η ενίσχυση των ριζοσπαστικών και ακηδεμόνευτων εγχειρημάτων, οι οριζόντιες συνελεύσεις εργαζομένων και ανέργων, το άπλωμα της αλληλεγγύης, της αλληλοβοήθειας και της αυτοοργάνωσης σε κοινωνικές και πολιτικές δραστηριότητες και μέσα στις γειτονιές. Και αυτά είναι μόνο η αρχή.
Δύο κόσμοι σε σύγκρουση
Ως αναρχικοί-αντιεξουσιαστές, δεν εντάσσουμε τους εαυτούς μας σε καμία επίπλαστη κοινότητα και δεν καθοριζόμαστε από εθνικές αυταπάτες. Αντιθέτως, διεκδικούμε τον αυτοκαθορισμό μας με βάση τις ατομικές και κοινωνικές επιλογές μας, τους αγώνες μας και τις αξίες της ελευθερίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης. Τα σώματά μας δεν είναι αναλώσιμα υλικά για καπιταλιστικούς σχεδιασμούς, δεν είναι υπολογίσιμα μεγέθη σε καμία μεγάλη ή μικρή εθνική ιδέα, δεν είναι πιόνια κανενός στρατοκράτη, δε συγκροτούν καμία ομοιόμορφη μάζα, δεν υποτάσσονται σε «άνωθεν εντολές», δεν περιφράσσονται σε κανέναν στρατώνα. Αντιθέτως, λειτουργούν αδιαχώριστα από τη σκέψη μας, τις ιδέες μας, τη συνείδησή μας, τους αγώνες μας, για μία κοινωνία ελευθερίας και όχι μία κοινωνία φυλακή, για μία κοινωνία ίσων απέναντι σε ίσους και όχι για μία κοινωνία αρχηγών και ιεραρχίας, για μία κοινωνία κοινοτήτων και όχι ιδιοκτητών. Απεχθανόμαστε την εξατομίκευση και την αγελοποίηση, τη χειραγώγηση, την αλλοτρίωση και τον κανιβαλισμό, τις διαδικασίες που η εξουσία λατρεύει για να πλάθει χρήσιμους υπηκόους. Δε θα μπορούσαμε λοιπόν να διαθέσουμε τους εαυτούς μας σε κανέναν στρατηγό, σε κανέναν υπουργό, σε κανένα έθνος, σε καμία πατρίδα, στον κόσμο της εξουσίας.
Ο κόσμος μας είναι εκείνος της αλληλεγγύης, της αυτοοργάνωσης, των αντιστάσεων και των αντιδομών. Ένας κόσμος ελεύθερης δημιουργικότητας και έκφρασης, ζωντανών διαδικασιών και κοινωνικών σχέσεων, οριζόντιων συνελεύσεων σε πλατείες, γειτονιές, αμφιθέατρα και καταλήψεις. Στους στρατώνες ας κλειστούν τα αφεντικά, οι στρατοκράτες και οι φασίστες.
ΑΣ ΜΗΝ ΥΠΟΛΟΓΙΖΟΥΝ ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΣΕ ΕΜΑΣ
Αλέξανδρος Καρακώστας / Κώστας Καρράς / Δημήτρης Νιώτης / Ζαχαρίας Ουσουτζόγλου / Λάζαρος Πετράκης
* Από το site της Πρωτοβουλίας για την Ολική Άρνηση Στράτευσης http://olikiarnisi.blogspot.gr/