Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (Σ.Υ.Δ.), συλλογικότητα για την υποστήριξη των δικαιωμάτων των διεμφυλικών / τρανς ατόμων και η Ομάδα «Ομοφοβία στην Εκπαίδευση», συλλογικότητα Εκπαιδευτικών, Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας και Κοινωνιολόγων – Κοινωνικών Λειτουργών, για την καταπολέμηση της ομοφοβίας και τρανσφοβίας στο χώρο της εκπαίδευσης, καταγγέλλουν υπόθεση διάκρισης λόγω ταυτότητας φύλου, εκφοβισμού και ρατσιστικής βίας κατά τρανς ατόμου στο χώρο της εκπαίδευσης.
Συγκεκριμένα όπως μας κατήγγειλε 25χρονη τρανς γυναίκα που αναγνωρίζεται με το όνομα Α.:
Στην αρχή του σχολικού έτους 2011-12 κατά την εγγραφή της σε εσπερινό σχολείο της Αττικής με σκοπό να ολοκληρώσει τις σχολικές σπουδές της, αντιμετώπισε προβλήματα με τη νέα διεύθυνση του σχολείου. Προσκόμισε έγγραφο στο οποίο (λόγω του ότι δεν έχει κάνει επέμβαση επαναπροσδιορισμού) αναγράφονται τα αντρικά της στοιχεία, τα οποία δε συμφωνούν με την εμφάνιση / κοινωνικό της φύλο. Η πρώτη αντίδραση του διευθυντή ήταν: «για τον αδερφό σου πρόκειται;» και όταν η τρανς κοπέλα του απάντησε ότι πρόκειται για την ίδια, εκείνος προσπάθησε να μην την εγγράψει χρησιμοποιώντας διάφορες αιτιολογίες.
Συγκεκριμένα, ο διευθυντής του σχολείου της δήλωσε ότι έχει πρόβλημα με την εμφάνιση της, ότι είναι αγόρι αφού γεννήθηκε αγόρι, ότι στο “δικό” του σχολείο δε δέχεται τέτοιες καταστάσεις, ότι “θα ενοχληθούν οι υπόλοιποι μαθητές” και ότι σε περίπτωση πειράγματος “εγώ θα τιμωρήσω και εσένα και αυτούς”. Αργότερα, για να απαλλαγεί από την παρουσία της την πίεζε να αλλάξει σχολικό περιβάλλον, προτείνοντάς της αρχικά να πάει σε σχολείο δεύτερης ευκαιρίας. Αφού η Α. δεν το δέχτηκε, της είπε να μην προσέρχεται στο χώρο του σχολείου και να προσέλθει μόνο κατά στη διεξαγωγή των εξετάσεων του Ιουνίου.
Ο διευθυντής του σχολείου σε κάθε ευκαιρία δημιουργούσε κλίμα εκφοβισμού και αποκλεισμού, χρησιμοποιούσε μειωτικές εκφράσεις, εξαπέλυε έμμεσες απειλές, της έδινε αποβολές, έφτασε στο σημείο να χρησιμοποιήσει σωματική βία εναντίον της, με αποτέλεσμα να καλλιεργηθεί έντονο κλίμα σύγκρουσης στη σχολική κοινότητα. Συγκεκριμένα της είπε ότι “Αν επιθυμώ να το τραβήξω, έχω τη δυνατότητα να σε κάνω να μην μπορείς να σταθείς σε κανένα άλλο σχολείο”. Έτσι εξαναγκάστηκε η Α. να πηγαίνει στο σχολείο ντυμένη ως αγόρι, με αποτέλεσμα να αρχίσουν τα παιδιά να την χλευάζουν λέγοντας «Η Ά. ξαναέγινε αγόρι».
Όλα αυτά δημιούργησαν τις προϋποθέσεις ώστε ομάδα παιδιών να προβαίνει σε πράξεις χλευασμού, ύβρεων, απειλών αλλά και ακραίων βιαιοπραγιών, απειλώντας σοβαρά ακόμη και τη σωματική ακεραιότητά της (σωματική βία και πέταγμα αντικειμένων όπως πέτρες, μπουκάλια, την περιέλουσαν με εύφλεκτο υλικό προσπαθώντας να την κάψουν κ.α). Αυτά γίνονταν εντός κι εκτός σχολείου, με παρουσία ή απουσία καθηγητών. Επίσης μας καταγγέλθηκε ότι στους χώρους εφημεριών του σχολείου (είσοδος, χώρος διαλειμμάτων και διάδρομοι) συνήθως δεν βρίσκονται καθηγητές.
Η αντιμετώπιση των παραπάνω περιστατικών από πλευράς διεύθυνσης του σχολείου, μείωνε το βάρος των επιθετικών πράξεών. Τις μετέφραζε ως προσωπικές διαφορές και «πειράγματα» και απέδιδε την ευθύνη στην Α. με τον ισχυρισμό ότι αυτή προκαλεί με την εμφάνιση και τη συμπεριφορά της.
Το θέμα δεν τοποθετήθηκε ως σοβαρή παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Όπως επίσης δηλώνει η Α., αισθανόταν ότι στους καθηγητές είχε καλλιεργηθεί ένα κλίμα φόβου από πλευράς της διεύθυνσης, με αποτέλεσμα να μη μπορεί να βρίσκει συμπαράσταση από αυτούς. Η μοναδική καθηγήτρια που ανταποκρίθηκε και υποστήριξε το αυτονόητο δικαίωμά της στην εκπαίδευση, το σεβασμό στην ταυτότητα φύλου της και την αξιοπρεπή αντιμετώπιση χωρίς διακρίσεις, ήταν η φιλόλογος Ε.Α.
Με της προσπάθειές της η Α. κατάφερε πέρυσι να πάρει βραβείο μαθητείας. Επίσης έχει εκλεχθεί στο πενταμελές της τάξης και στο δεκαπενταμελές του σχολείου. Είναι χαρακτηριστική μία φράση από την καταγγελία της Α: «η απαξιωτική συμπεριφορά του διευθυντή μου είχε κλονίσει την ψυχολογία μου και σκεφτόμουν ως λύση την αυτοκτονία». Όπως επίσης αναφέρει η Α., «αν δεν είχα την ψυχική στήριξη της φιλολόγου του σχολείου μας, κυρίας Ε.Α., ενδεχομένως να είχα αυτοκτονήσει».
Η καθηγήτρια Ε.Α. όλο αυτό το διάστημα κατά το οποίο στήριξε ηθικά την τρανς μαθήτρια Α. και αντιμετώπισε από τη διεύθυνση μια σειρά προβλημάτων με διάφορες αιτιάσεις. Αυτή την περίοδο βρίσκεται αντιμέτωπη με Ε.Δ.Ε, στην οποία την παρέπεμψε ο διευθυντής του σχολείου.
Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι η Α., παρά τα περιστατικά διάκρισης και εκφοβισμού που αντιμετώπισε, κατάφερε να σταθεί στα πόδια της, και προχώρησε σε σχετικές έγγραφες αναφορές-καταγγελίες στον Συνήγορο του Πολίτη και στην Αστυνομία. Απευθύνθηκε επίσης στο Διευθυντή του Γραφείου Εκπαίδευσης και στο γραφείο Υφ. Παιδείας. Η κατάσταση όμως δε βελτιώθηκε.
Η βία, ο φόβος και ο εκφοβισμός, οι απειλές, οι διώξεις, οι διακρίσεις, η ανικανότητα διαχείρισης τέτοιων προβλημάτων από το διευθυντή του σχολείου και η ένοχη σιωπή των άλλων εκπαιδευτικών, διευθυντών γραφείου κ.α κάνει το σχολείο απειλητικό χώρο για την Α. Ζητούμενο με πολύ απλά λόγια είναι το δικαίωμα σε εκπαίδευση, ίσες ευκαιρίες, σεβασμό και αποδοχή, όπως περιγράφεται από την Α.: «Ζητώ να με βοηθήσετε στα προβλήματα που αντιμετωπίζω στο χώρο του σχολείου λόγω της ταυτότητας φύλου μου, ώστε να καταφέρω να ολοκληρώσω ομαλά τις σπουδές μου, τίποτε παραπάνω».
Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ) και η ομάδα «Ομοφοβία στην Εκπαίδευση» με αφορμή αυτή την υπόθεση που δεν είναι μοναδική (θυμίζουμε παρόμοια υπόθεση που είχε καταγγελθεί προ ετών όταν δύο τρανς γυναίκες δεν τους απετράπη η εγγραφή τους σε νυκτερινό λύκειο ώστε να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους), καταγγέλλουμε με ευθύ και απερίφραστο τρόπο την ομοφοβία, την τρανσφοβία και τις διακρίσεις για λόγους σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου που επικρατούν στο χώρο της εκπαίδευσης.
Βρισκόμαστε στο πλευρό της τρανς μαθήτριας που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα παραβίασης της προσωπικότητάς της, της αρχής κατά των διακρίσεων, του δικαιώματός της στην εκπαίδευση και στην ασφάλεια.
Καλούμε το Υπουργείο Παιδείας και τους εμπλεκόμενους φορείς, να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε η καταγγέλλουσα να ολοκληρώσει τις σπουδές της, να εξαλειφθούν οι διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου στο χώρο της εκπαίδευσης και να γίνουν οι κατάλληλες ενέργειες ενημέρωσης κι ευαισθητοποίησης σε όλο τον εκπαιδευτικό χώρο.
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΕΜΦΥΛΙΚΩΝ (Σ.Υ.Δ.)
ΟΜΑΔΑ «ΟΜΟΦΟΒΙΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ».