Αρχείο ετικέτας Ομάδα αυτομόρφωσης “Το Κεφάλαιο”

Προκαταρτική Συνάντηση της Ομάδας Αυτομόρφωσης για το Κεφάλαιο

Λόγω της κρατικής καταστολής που υπέστη το σπίτι μας, η Σκαραμαγκά, τα μαθήματα θα γίνονται προσωρινά κάθε Τρίτη στις 8 στο Κατειλημμένο Κοινωνικό Κέντρο ΒΟΞ και είναι ανοιχτά σε κάθε ενδιαφερόμενο.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΕΝΑΝ ΚΥΚΛΟ MAΘHMATΩΝ ΑΥΤΟΜΟΡΦΩΣΗΣ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ, ΤΟΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟ, ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΟΠΟΙΗΣΗ, ΤΗΝ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΥΚΛΟΥΣ ΑΓΩΝΑ

Τον Φεβρουάριο του 2011, αρχίσαμε στην Κατάληψη της Σκαραμαγκά έναν κύκλο μαθημάτων αυτομόρφωσης με θέμα την ανάδυση, επέκταση και εδραίωση της καπιταλιστικής σχέσης και το διαρκή αγώνα εναντίον της, εστιάζοντας κυρίως στη μελέτη του πρώτου τόμου του Κεφαλαίου του Mαρξ. Η ιδέα αυτή γεννήθηκε από συντρόφους που όλα αυτά τα χρόνια έχουμε συναντηθεί μέσα σε κοινωνικούς αγώνες ενάντια στο κεφάλαιο. Η κοινή καταγωγή μας είναι μία κοινή κινηματική καταγωγή, και ο τόπος που επιλέξαμε να στεγάσουμε τα μαθήματα ήταν ένας χώρος που γεννήθηκε μέσα από την εξέγερση του Δεκέμβρη με σκοπό να αντιμετωπίσει τις ανάγκες μας έξω από την καπιταλιστική σχέση και ενάντια σε αυτή.

Η ανάγκη για τη δημιουργία του κύκλου αυτομόρφωσης ξεκινάει από την πεποίθηση ότι για να αγωνιστείς ενάντια σε αυτόν τον κόσμο πρέπει πρώτα να τον κατανοήσεις. Και αντίστροφα, ότι η κατανόηση αυτού του κόσμου δεν είναι μία αποκομμένη θεωρητική δραστηριότητα, αλλά είναι εφικτή μόνο μέσω της δραστηριότητας για την αλλαγή του. Έχοντας όλοι μας σε ένα βαθμό εμπλακεί με τη θεωρία στα πλαίσια της κινηματικής δραστηριότητας ή και απλά για την προσωπική μας ευχαρίστηση, θελήσαμε να ξεπεράσουμε την απομόνωση του δωματίου ή της βιβλιοθήκης και να συναντηθούμε σε μία συλλογική διαδικασία μελέτης.

Η σύνδεση θεωρίας-πράξης δεν είναι παρά ένα αίτημα. Μπορεί να μετατραπεί εύκολα σε κενό σύνθημα που συγκαλύπτει είτε την έλλειψη θεωρητικής εμβάθυνσης είτε την έλλειψη πρακτικής δραστηριότητας. Στους ριζοσπαστικούς κύκλους έχει συχνά υποστεί σημαντικές στρεβλώσεις. Η μία εκδοχή είναι η απόδοση στη θεωρία ενός αποκλειστικά εργαλειακού χαρακτήρα, ως το θεωρητικό υπόστρωμα που δικαιολογεί την πράξη, που αναπαράγει δηλαδή έτοιμα θεωρητικά πλαίσια δίχως κριτική στάση απέναντί τους. Συναφής με αυτήν τη στάση είναι ένας διάχυτος αντιδιανοουμενισμός, ο οποίος αντιμετωπίζει με καχυποψία ή περιφρόνηση την ενασχόληση με θεωρητικά ζητήματα και ταυτίζει την θεωρητική δραστηριότητα με τον ακαδημαϊσμό. Στην άλλη άκρη υπάρχει η αποκομμένη θεωρητική δραστηριότητα, μία ηττοπαθής στροφή στην ενασχόληση με τη θεωρία δίχως αναφορά στο πραγματικό γίγνεσθαι, καθιστώντας την ενασχόληση με τη θεωρία άλλοθι, το αντίβαρο της έλλειψης πρακτικής.

Εφόσον έχουμε αποφασίσει να ασκήσουμε έμπρακτη κριτική στο υπάρχον, είμαστε αναγκασμένοι να σκεφτούμε πάνω σε αυτήν την κριτική άρα να κάνουμε θεωρία. Και σε αυτήν την κατεύθυνση θεωρούμε αναγκαία τη συστηματική ενασχόληση με θεωρητικά κείμενα που έχουν κριτική στάση τόσο απέναντι στην πραγματικότητα, όσο και στις θεωρητικές παραδόσεις πάνω στις οποίες αυτά βασίζονται. Θεωρούμε δε ότι αυτή η ενασχόληση δεν είναι αποκλειστικότητα του όποιου ακαδημαϊκού περιβάλλοντος αλλά, αντιθέτως, αποτελεί μέρος των κινηματικών διαδικασιών, γιατί μόνο μέσα από αυτές μπορούν αυτά τα κείμενα να συνδεθούν με την πράξη. Ενάντια σε διαχωρισμούς ειδικών και μη, καθηγητών και διδασκόμενων, εγγράμματων και θεατών, επιλέξαμε μία διαδικασία αυτομόρφωσης με έμπρακτη συμμετοχή όσων γίνεται περισσότερων. Σε αυτή τη συλλογική διαδικασία μελέτης, ο σκοπός ήταν λοιπόν διπλός: η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή και το βέλτιστο εφικτό επίπεδο εμβάθυνσης και κατανόησης. Ο σκοπός μας ήταν να σταθούμε κριτικά απέναντι στη θεωρία με σκοπό να την κάνουμε κτήμα μας και όχι να την εκλαϊκεύσουμε για να είναι προσεγγίσιμη. Θεωρούμε πως αυτό επιτεύχθηκε σε μεγάλο βαθμό αποδεικνύοντας ότι η αυτομόρφωση δεν είναι ένα ιδεολογικό μοτίβο αλλά μία αποτελεσματική μέθοδος παραγωγής κριτικής θεωρίας.

Αρχίζοντας με την πεποίθηση ότι η κύρια σχέση που καταδυναστεύει τη ζωή μας είναι η καπιταλιστική σχέση, η υπαγωγή του συνόλου της κοινωνικής ζωής στην παραγωγή αξίας προς όφελος των αφεντικών, στραφήκαμε στο Κεφάλαιο του Mαρξ ως αφετηριακό κείμενο κριτικής αυτής της σχέσης. Το ίδιο το κείμενο είναι βεβαρυμένο με ένα σύνολο στρεβλώσεων. Είναι η κλασσική περίπτωση κειμένου στο οποίο όλοι αναφέρονται και ελάχιστοι έχουν διαβάσει. Τόσο ακαδημαϊκοί όσο και ριζοσπαστικοί κύκλοι διατηρούν συχνά απέναντί του μία ενατενιστική στάση, η οποία άλλοτε κυριαρχείται από δέος, άλλοτε από απλουστευτική απόρριψη και άλλοτε από ιδεολογική αποδοχή. Αυτή η θεωρητική σύγχυση, η οποία στη χειρότερη καταλήγει στη θεολογία του Περισσού (και όχι μόνον) και στην καλύτερη σε βυζαντινολογικές αψιμαχίες περί του «τι πραγματικά είπε ο Mαρξ», είναι το πρώτο εμπόδιο στην μελέτη του κειμένου. Διαπιστώσαμε όμως ότι αν το Κεφάλαιο διαβαστεί από μια πολιτική, ταξική οπτική γωνία προσφέρει προοπτικές ανάλυσης, οι οποίες διευκολύνουν την κατανόηση των σημερινών κοινωνικών συνθηκών και τον αγώνα ενάντιά τους.

Αυτά τα δύο χρόνια, ασχοληθήκαμε λοιπόν με την μαρξική θεωρία της αξίας, εξετάσαμε της μεθοδολογικές προϋποθέσεις της, είδαμε κάποιες από τις πιο χρήσιμες ερμηνείες της. Είδαμε τον κύκλο αναπαραγωγής του κεφαλαίου, την εργάσιμη μέρα και τον τρόπο απόσπασης υπεραξίας από αυτή, το ρόλο των μηχανών στην παραγωγή αξίας και υπεραξίας. Είδαμε την ιστορική αφετηρία της σχέσης που μέχρι σήμερα βιώνουμε, την πρωταρχική συσσώρευση και τις περιφράξεις και προσπαθήσαμε να εντοπίσουμε τις σημερινές περιφράξεις. Είδαμε, εν τέλει, ότι η θεωρία της αξίας είναι μια θεωρία της αλλοτρίωσης, που μας μιλάει για το πως το δημιούργημα καταλήγει να επιβάλλεται πάνω στον ίδιο το δημιουργό του. Μια θεωρία που συνδέεται άμεσα με τη θεωρία για τις περιοδικές και αναπόφευκτες κρίσεις του συστήματος. Σε αυτή τη διαδικασία είχαμε τον διπλό ρόλο του μελετητή ενός κειμένου αλλά και του υποκειμένου που μετέχει σε αυτό για το οποίο το κείμενο μιλάει. Του υποκειμένου που μέσω της μισθωτού καταναγκασμού αναπαράγει την καπιταλιστική σχέση αλλά και του υποκειμένου που μέσω της κινηματικής δραστηριότητάς του δύναται να την καταστρέψει.

Φέτος συνεχίζουμε αυτή τη διαδικασία προχωρώντας σε ένα πιο διευρυμένο πρόγραμμα. Ο πρώτος στόχος μας είναι η διεύρυνση του κύκλου των συμμετεχόντων. Καλούμε κόσμο για να συμμετάσχει, να αναλάβει εισηγήσεις, να διευρύνει την προσέγγισή μας συμβάλλοντας με τις γνώσεις του και τις σκέψεις του. Κόσμο ο οποίος σχετίζεται με τα θέματα που πραγματευόμαστε αλλά και κόσμο που μπορεί να μην έχει γνώση των κειμένων που μελετάμε, αλλά επιθυμεί να εμπλακεί με μία τέτοια διαδικασία.

Δεύτερος στόχος μας είναι να συνεχίσουμε με την κριτική ανάγνωση του δεύτερου τόμου του Κεφαλαίου, που αφορά την κυκλοφορία και αναπαραγωγή του συνολικού-κοινωνικού κεφαλαίου και τον καπιταλιστικό χρόνο. Παράλληλα με την κυκλοφορία του κεφαλαίου, θα μελετήσουμε την κυκλοφορία των αγώνων ενάντια στο κεφάλαιο τους δύο τελευταίους αιώνες. Θα επιχειρήσουμε να εμβαθύνουμε στο ζήτημα της πραγμοποίησης και του φετιχισμού του εμπορεύματος, που είχαμε πρωτοπιάσει στον προηγούμενο κύκλο μαθημάτων.

Στην πρώτη φάση αυτού του δεύτερου κύκλου μαθημάτων έχουν συμπεριληφθεί έξι επαναληπτικά μαθήματα που θα επιτρέψουν στους νέους συμμετέχοντες ν’ αποκτήσουν, ελπίζουμε, μια αίσθηση της συνέχειας που διακρίνει την προσπάθειά μας και στους παλιότερους να επανασυνδεθούν πιο ομαλά.

Η πρώτη φάση μαθημάτων αποτελείται από 24 ενότητες:

  1. Η κριτική της πολιτικής οικονομίας: κοινωνία και άτομο
  2. Ο Χέγκελ και η συστηματική διαλεκτική μέθοδος του Κεφαλαίου
  3. Το ιστορικό υλικό του Κεφαλαίου. Η μορφή εμπόρευμα ως μορφή επιβολής της εργασίας, η πρωταρχική συσσώρευση και οι μέθοδοι αύξησης της παραγωγικότητας
  4. Η αλλοτριωμένη εργασία
  5. Ο Λούκατς και το φαινόμενο της πραγμοποίησης
  6. Η επέκταση της πραγμοποίησης στο σύνολο της κοινωνικής ζωής
  7. Η πραγμοποίηση και οι αντινομίες της αστικής σκέψης Ι
  8. Η πραγμοποίηση και οι αντινομίες της αστικής σκέψης ΙΙ
  9. Η οπτική του προλεταριάτου. Ταξική συνείδηση, συνδικαλιστική συνείδηση και διαστάσεις του ταξικού αγώνα
  10. Σύνοψη του πρώτου τόμου του Κεφαλαίου Ι
  11. Σύνοψη του πρώτου τόμου του Κεφαλαίου ΙΙ
  12. Η θέση του δεύτερου τόμου στο συνολικό σχέδιο του Κεφαλαίου
  13. Οι μεταμορφώσεις του κεφαλαίου: το κύκλωμα του χρηματικού κεφαλαίου
  14. Το κύκλωμα του παραγωγικού κεφαλαίου
  15. Το κύκλωμα του εμπορευματικού κεφαλαίου
  16. Το κύκλωμα των παραγόντων της εργασιακής διαδικασίας
  17. Το κύκλωμα της μισθωτής εργασίας
  18. Κατανάλωση, «αληθινές» και «ψευδείς» ανάγκες
  19. Ποιοί είναι οι εργάτες; Ποιές είναι οι εργάτριες;
  20. Κινητικότητα της εργατικής δύναμης, μετανάστευση και πολυεθνικός εργάτης
  21. Κύκλοι ταξικών αγώνων και εργατικές φιγούρες
  22. Νομιμότητα και παρανομία. Πάνω στο ζήτημα της οργάνωσης
  23. Ρεπερτόρια και κύκλοι κοινωνικής διαμαρτυρίας
  24. Είμαστε σήμερα μέσα σε έναν νέο κύκλο αγώνων;

Για τα μαθήματα θα χρησιμοποιηθούν οι σχετικές παραδόσεις των καθηγητών Xάρρυ Kλήβερ, Nτέηβιντ Xάρβευ, Kρις Άρθουρ και Aναστάσιου Kαρδαμοστόλη• ο πρώτος και ο δεύτερος τόμος του Kεφαλαίου• το βιβλίο του Λούκατς Ιστορία και Ταξική Συνείδηση• κείμενα της εργατικής αυτονομίας για τους κύκλους αγώνα• άλλα σύγχρονα κείμενα και άρθρα εφημερίδων, περιοδικών κλπ, που επικαιροποιούν την ανάλυση του Mαρξ ή την κριτικάρουν• τραγούδια, ποιήματα και αποσπάσματα μυθιστορημάτων που προέρχονται είτε από τη «λαϊκή» είτε από την «υψηλή» κουλτούρα• σλάιντς, φωτογραφίες και ταινίες. Tα μαθήματα, όπως είπαμε, αναμένεται να οργανωθούν συνεργατικά, ώστε να αμφισβητηθεί έμπρακτα η μονόπλευρη σχέση διδάσκοντα-διδασκόμενου και να διερευνηθούν οι δυνατότητες και τα όρια της αυτομόρφωσης.

Μια προκαταρκτική συζήτηση που θα αφορά τον τρόπο διεξαγωγής των μαθημάτων θα γίνει την Τρίτη 5/2 στον ίδιο χώρο, την ίδια ώρα. Το πρώτο μάθημα θα γίνει την Τρίτη 12/2.

Μια ιδέα για το τι συζητήθηκε στους 2 πρώτους κύκλους μαθημάτων μπορεί κανείς να αποκτήσει κοιτώντας εδώ και εδώ.

 

Ομάδα αυτομόρφωσης μιας κατάληψης που δεν έχει πεθάνει

Θα έρθει μια μέρα που ο θάνατος και οι μπάτσοι δε θα έχουν εξουσία..

[Κείμενο της ομάδας αυτομόρφωσης "το Κεφάλαιο" που στεγάστηκε στην κατάληψη Σκαραμαγκά τα τελευταία 2 χρόνια (1, 2)].

Το κείμενο σε pdf

 

ΘΑ ΕΡΘΕΙ ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΠΟΥ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ

ΚΑΙ ΟΙ ΜΠΑΤΣΟΙ ΔΕΝ ΘΑ ΕΧΟΥΝ ΕΞΟΥΣΙΑ

 

Ένας υπέροχος κόσμος καπιταλιστικής «νομιμότητας»…

Το σκυλολόι της δεξιάς βασιλεύει χωρίς να κυβερνά –γιατί κανείς δεν μπορεί να κυβερνήσει ούτε τα αδούλωτα πνεύματα ούτε ένα κωλοσύστημα, σαν το καπιταλιστικό, που κλονίζεται για άλλη μια φορά κάτω από το βάρος των αντιφάσεών του.

Είκοσι χρόνια τώρα το ελληνικό κράτος και το ελληνικό κεφάλαιο προσπαθούν,

  • να μετατρέψουν όχι μόνο τον κατώτερο μισθό, αλλά όλους τους μισθούς και τις συντάξεις σε χαρτζηλίκι
  • να συνδέσουν κάθε ελάχιστη αύξηση του μισθού με την άνοδο της παραγωγικότητας της εργασίας
  • να επιμηκύνουν τον εργάσιμο βίο μέχρι τον θάνατο
  • να αυξήσουν τον εφεδρικό στρατό των ανέργων και των μπες-βγες μαύρων ή προσωρινών εργαζόμενων σε ένα βαθμό ικανό να πιέζει προς τα κάτω τις απαιτήσεις της σταθερά απασχολούμενης εργασιακής δύναμης και να διαιρεί ολόκληρη την εργατική τάξη
  • να προσδέσουν όλους τους εργάτες μέσω των ιδιωτικών χρεών στο άρμα του τραπεζικού κεφαλαίου
  • ν’ αυξήσουν τους άμεσους φόρους για τους μισθωτούς και να τους μειώσουν για τα μεσαία και τα μεγάλα αφεντικά (αυτό άλλωστε δεν είναι το νόημα των μηχανορραφιών γύρω από την περίφημη «λίστα λαγκάρντ»;) –και πάνω απ’ όλα,
  • να μετακυλήσουν το κόστος αναπαραγωγής της εργασιακής δύναμης στις πλάτες των «πελατών» των νοσοκομείων και του εκπαιδευτικού συστήματος.

Ένας διαρκής, ανοιχτός ή υπόγειος, ταξικός πόλεμος μαινόταν όλα αυτά τα χρόνια στις σχολές, στα νοσοκομεία, στους εργασιακούς χώρους εν γένει καθώς και στο μητροπολιτικό πεδίο της κατοικίας, είτε για να επιβάλλει (από τη μεριά των αφεντικών) είτε για να εμποδίσει (από τη δική μας πλευρά) την υποβάθμιση της ζωής μας. Συνέχεια ανάγνωσης Θα έρθει μια μέρα που ο θάνατος και οι μπάτσοι δε θα έχουν εξουσία..

Ολοκληρώθηκαν τα μαθήματα αυτομόρφωσης “Καρλ Μαρξ – Το Κεφάλαιο”

Ολοκληρώθηκαν οι δύο κύκλοι μαθημάτων “Καρλ Μαρξ – Το Κεφάλαιο”. Για να δείτε το πρόγραμμα των μαθημάτων πατήστε εδώ, ενώ για αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με κάθε μάθημα ξεχωριστά (βιβλιογραφία, σημείωσεις, βίντεο κα.) δείτε τα προηγούμενα δύο ποστ. Ακολουθεί το απολογιστικό κείμενο της ομάδας.

Tα τελευταία χρόνια όλοι μας έχουμε, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, εμπλακεί σε ένα πλήθος δραστηριοτήτων που αμφισβητούν την ατομική, κρατική και δημοτική ιδιοκτησία, την εμπορευματική χρήση του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου, τις κοινωνικές σχέσεις εκμετάλλευσης και κυριαρχίας. Θέλοντας να δώσουμε στον αγώνα μας ενάντια στον καπιταλισμό ένα θεωρητικό και ιστορικό βάθος,  οργανώσαμε από το Φεβρουάριο του 2011 ως τον Ιούνιο του 2012 μια σειρά μαθημάτων αυτομόρφωσης με θέμα την ανάδυση, επέκταση και εδραίωση της καπιταλιστικής σχέσης και το διαρκή αγώνα εναντίον της. Tα μαθήματα βασίστηκαν στην ανάγνωση και κριτική συζήτηση ενός κλασσικού βιβλίου που έθεσε τις βάσεις της κριτικής της καπιταλιστικής οικονομίας: το Kεφάλαιο του Mαρξ. Oι συζητήσεις που διοργανώσαμε είτε αφορούσαν τις περιφράξεις είτε την εργάσιμη μέρα είτε την έννοια της αξίας δεν είχαν για μας ένα ακαδημαϊκό ενδιαφέρον γιατί αφορούν άμεσα τις περιφράξεις που γκρεμίζουμε, την εργάσιμη μέρα που εμείς οι ίδιοι υφιστάμεθα και την αλλοτριωμένη μορφή της καθημερινής μας ζωής.

Ξεκινώντας και τελειώνοντας με την ανάλυση της πρωταρχικής συσσώρευσης, θέλαμε να γίνει κατανοητό πως με την εκδίωξη των αγροτών από τη γη τους, τις περιφράξεις των κοινών γαιών, την απαλλοτρίωση των παραγωγών από τα μέσα παραγωγής και αναπαραγωγής της ζωής τους, την καταστροφή των προκαπιταλιστικών σχέσεων και πολιτισμών δημιουργείται η σύγχρονη εργατική τάξη που για να ζήσει αναγκάζεται να διαθέσει όχι μόνο την εργατική της δύναμη αλλά και τον ίδιο της το χρόνο στο κεφάλαιο. Στην πορεία των συζητήσεων κατέστη (;) ευκολότερο να καταλάβουμε γιατί ο Mαρξ επεξεργάστηκε μια εργασιακή και χρηματική θεωρία της αξίας, γιατί έβαλε στο επίκεντρο της κριτικής του τη μορφή εμπόρευμα και γιατί, εν τέλει, η θεωρία του είναι μια θεωρία της αλλοτρίωσης, που μας μιλάει για το πως το δημιούργημα καταλήγει να επιβάλλεται πάνω στον ίδιο το δημιουργό του.

Για τα μαθήματα χρησιμοποιήθηκαν οι σχετικές παραδόσεις των καθηγητών Xάρρυ Kλήβερ,  Nτέηβιντ Xάρβευ, Kρις Άρθουρ και Aναστάσιου Kαρδαμοστόλη· ο πρώτος τόμος του Kεφαλαίου· σύγχρονα κείμενα και άρθρα εφημερίδων, περιοδικών κλπ, που επικαιροποιούν την ανάλυση του Mαρξ ή την κριτικάρουν· τραγούδια, ποιήματα και αποσπάσματα μυθιστορημάτων που προέρχονται είτε από τη «λαϊκή» είτε από την «υψηλή» κουλτούρα· σλάιντς, φωτογραφίες και ταινίες. Στο μέτρο του δυνατού τα μαθήματα οργανώθηκαν συνεργατικά, ώστε να αμφισβητηθεί έμπρακτα η μονόπλευρη σχέση διδάσκοντα-διδασκόμενου και να διερευνηθούν οι δυνατότητες και τα όρια της αυτομόρφωσης.

Γίνονταν κάθε Τετάρτη στις 8 στη Σκαραμαγκά και ήταν ανοιχτά σε κάθε ενδιαφερόμενο.

Τελευταίο μάθημα την Τετάρτη 20/6 και κομμουνιστικό συμπόσιο

Συντροφάκια,

φτάσαμε στο τέλος μιας απίστευτης διαδρομής. Φτιάχνοντας σήμερα τον τελικό πίνακα των μαθημάτων (τον οποίο και επισυνάπτουμε) διαπιστώσαμε ότι αυτό το μάθημα είναι το 48ο (έγιναν δηλαδή 10 περισσότερα από όσα είχαμε σχεδιάσει αρχικά)! Και το σημαντικότερο, το εύρος των θεματικών που πιάστηκαν, με αφορμή το Κεφάλαιο, μας εκπλήσσει και τους ίδιους. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι συνεργάστηκαν για τις εισηγήσεις 17 άτομα!

Ο τίτλος του τελευταίου μαθήματος είναι "Η ιστορική τάση της καπιταλιστικής συσσώρευσης. Η άρνηση της άρνησης: ο κομμουνισμός ως ένας νέος συνεργατικός, φιλικός και ερωτικός κόσμος". Πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα ασχοληθούμε μόνο με τη θεωρία του Μαρξ για τον κομμουνισμό αλλά και με τους προγόνους του: τους ανθρώπους που πρωτοχρησιμοποίησαν τον όρο κομμουνισμός και τι εννοούσαν μ' αυτό, παράξενες προσωπικότητες σαν τον τυπογράφο Ρεστίφ ντε λα Μπρετόν και τον λεξιπλάστη Σαρλ Φουριέ, τα πρώτα κομμουνιστικά συμπόσια στη Γαλλία κλπ. Επίσης με τους επιγόνους του: τι κατάντησε ο κομμουνισμός στην πρώην ΕΣΣΔ και πως αναγεννήθηκε με τη θεωρία των καταστασιακών για τις στιγμές της ζωής και τη χαριστικότητα. Θα δούμε τη διαφορά του κομμουνισμού από τον κολλεκτιβισμό και την αυτοδιαχείριση. Τη θεωρία του Αριστοτέλη για τη φιλία. Θα μιλήσουμε για τον έρωτα και τα πάθη. Την αρμονία και τη σύγκρουση. Και βεβαίως, ως σύγχρονο κομμουνιστικό συμπόσιο θα φάμε, θα πιούμε και νηστικοί θα κοιμηθούμε, γι' αυτό φέρτε ποτά, φαί, cd, φίλους, φίλες και οτιδήποτε άλλο θεωρείτε ότι χρειαστεί.

Αν κάποιος μπορεί να φέρει μεγάλο cd player, τραπεζάκι, κάνα δυο καρέκλες και ένα δυνατό φακό ή φανάρι.

To μάθημα δεν θα γίνει στην κατάληψη Σκαραμαγκά αλλά στο θεατράκι της πλατείας πίσω από την εκκλησία του Αγ. Νικολάου στην Ασκληπίου. Βγαίνεις εκεί και από τη Δερβενίων όλο ευθεία. Καλό είναι να είσαστε πριν τις 8.30, γιατί μετά μπορεί να υπάρχει πρόβλημα στο να βλέπουμε παρότι θα βρεθούμε στην πιο μεγάλη μέρα της χρονιάς.

Δύο τραγούδια από αυτά που θα ακουστούν και τους στίχους του ενός που θα αναλυθούν στο μάθημα τα ανεβάζουμε από τώρα.

Boogie chillin' και φιλιά σε όλους

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=zpPyWZHDHLU [/youtube]

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=D7WJHdE0__I# [/youtube]

 

Συνέχεια ανάγνωσης Τελευταίο μάθημα την Τετάρτη 20/6 και κομμουνιστικό συμπόσιο

Σήμερα το προτελευταίο μάθημα: “Αποικιοκρατία και μετασχηματισμός των γυναικών σε νοικοκυρές”

To σημερινό προτελευταίο μάθημα έχει τον τίτλο "Αποικιοκρατία και μετασχηματισμός των γυναικών σε νοικοκυρές".

Οι σελίδες από το Κεφάλαιο του Μαρξ είναι 775-778 και 789-798.

Θα εξετάσουμε το ρολό της παράλληλης υποταγής φύσης, αποικιών και γυναικών στην εδραίωση της καπιταλιστικής κυριαρχίας.

Ένα κείμενο στο όποιο θα βασιστούμε είναι αυτό της Maria Mies "Colonization and housewifization".

Μάθημα αυτομόρφωσης: Αντίσταση στην προλεταριοποίηση, έγκλημα και φυλακή

Αύριο, Τετάρτη στις 8.30 μμ, στο γνωστό μέρος, και στα πλαίσια του μαθήματος Αντίσταση στην προλεταριοποίηση, έγκλημα και φυλακή, θα προσπαθήσουμε μεταξύ άλλων να απαντήσουμε στα παρακάτω ερωτήματα:

1. Τι έκαναν οι πρόγονοί μας για να μη γίνουν προλετάριοι σαν κι εμάς;
2. Τι είναι αποκλίνουσα συμπεριφορά;
3. Τελικά, οι κακοί είναι στη φυλακή;

 

Γεωγραφική δυναμική του καπιταλισμού (μέρος 2ο)

Στο αποψινό μάθημα (κατάληψη Σκαραμαγκά, 20.30), θα συνεχίσουμε τη συζήτηση για την αστεοποίηση του κόσμου και τη χωρο-χρονική δυναμική του καπιταλισμού.
Την προηγούμενη φορά είδαμε ότι οι Μαρξ και Ένγκελς σχολίασαν τα φαινόμενα αστεακών αναπλάσεων της εποχής τους, ήταν δηλαδή από τους πρώτους που ασχολήθηκαν με το φαινόμενου της κυριλοποίησης (gentrification). Για αυτό και στο σημερινό μάθημα θα εστιάσουμε λίγο περισσότερο σε αυτήν και θα παρουσιάσουμε τις 3 βασικές θεωρίες περί κυριλοποίησης. Επίσης, συνεχίζοντας την περιήγησή μας στις μαρξικές/μαρξιστικές αναλύσεις περί του χώρου θα παρουσιάσουμε τις αναλύσεις των Neil Smith και David Harvey σχετικά με την άνιση γεωγραφικά ανάπτυξη και τα κυκλώματα συσσώρευσης. Τέλος, θέλοντας να συμπληρώσουμε τα 3 μαθήματα περί κρίσης των Γιάννη & Παύλου, θα παρουσιάσουμε, μια άλλη θεωρία περί κρίσης, αυτή του Χάρβεϋ.
 
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
  • Κ. Μαρξ Το Κεφάλαιο Τόμος Ι (κυρίως σελ. 684-685)
  • Κ. Μαρξ Το Κεφάλαιο Τόμος ΙΙΙ (για τα της γαιοπροσόδου)
  • Φ. Ένγκελς Μελέτες και Άρθρα (Άπαντα Νο 9)  (σελ. 97-98, 158-159)
  • Φ. Ένγκελς Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία Τόμος Α (διάφορα σημεία όπου ο Ένγκελς μιλάει για τις αναπλάσεις στις φτωχογειτονιές)
  • Ν. Smith Towards a Theory of Gentrification: A Back to the City Movement by Capital not People
  • D. Ley The New Middle Classes and the Remaking of the Central City
  • S. Zukin Loft Living: Culture and Capital in Urban Change
  • C. Hamnett Gentrification and the Residential Location Theory: A Review and Assessment
  • C. Hamnett The Blind Men and the Elephant: The Explanation of Gentrification
  • D. Harvey Limits to Capital (σελ. 424-438)
  • N. Smith Uneven Development

 

Γεωγραφική δυναμική του καπιταλισμού (μέρος 1ο)

Στο σημερινό μάθημα, το πρώτο από μία σειρά 2 παρουσιάσεων, θα συζητήσουμε για την αστεοποίηση του κόσμου και τη χωρο-χρονική δυναμική του καπιταλισμού.
Πιο συγκεκριμένα θα συζητήσουμε για τη γεωγραφική δυναμική/λογική του καπιταλισμού και τις διαστάσεις που λαμβάνει ο χώρος (σχετικός/απόλυτος) εντός της καπιταλιστικής συνθήκης. Εν συνεχεία θα παρουσιάσουμε τις απόψεις των Μαρξ και Ένγκελς όπως αυτές έχουν διατυπωθεί στον πρώτο τόμο του Κεφαλαίου, στο "Το πρόβλημα της κατοικίας" και "Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία". Επίσης θα μιλήσουμε για την παραγωγή του χώρου υπό την καπιταλιστική συνθήκη έχοντας ως σημείο αναφοράς τις αναλύσεις των Neil Smith και David Harvey. Τέλος θα παρουσιάσουμε συνοπτικά τις έννοιες της γαιοπροσόδου όπως τις αναπτύσσει ο Μαρξ στον τρίτο τόμο του Κεφαλαίου (ασκώντας κριτική στο Ρικάρντο), αλλά και άλλοι μαρξιστές όπως ο Harvey.
 
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
  • Κ. Μαρξ Το Κεφάλαιο Τόμος Ι (κυρίως σελ. 680-692 και 706-719)
  • Κ. Μαρξ Το Κεφάλαιο Τόμος ΙΙΙ
  • Φ. Ένγκελς Μελέτες και Άρθρα (Άπαντα Νο 9) (σελ.81-193)
  • Φ. Ένγκελς Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία Τόμος Α (σελ. 67-125 και 163 – 214)
  • Φ. Ένγκελς/Κ. Μαρξ Η γερμανική ιδεολογία Τόμος Α
  • D. Harvey Limits to Capital (σελ. 330-372)
  • D. Harvey Spaces of Global Capitalism (σελ. 71-148)
  • N. Smith Uneven Development (σελ. 92-205)

Η θεωρία του Μαρξ για τις κρίσεις (3ο μέρος)

Αύριο θα γίνει το τρίτο και τελευταίο μάθημα για τις κρίσεις στις 7.00 μμ. Στο αυριανό μάθημα θα παρουσιάστεί η θεωρία του Brenner και του Μάτικ του νεότερου για την τρέχουσα κρίση και θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μία σύνθεση των δύο προσεγγίσεων.Επίσης θα παρουσιάσουμε την ανάλυση των Παιδιών της Γαλαρίας για την κρίση όπως αυτή υπάρχει στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού (#15).


Ακολουθεί ένα απόσπασμα από το "Ιστορία και Ταξική Συνείδηση" του Γκέοργκ Λούκατς, σ. 472, που σχετίζεται με την αυριανή μας συζήτηση:
 
Αλλά το πράγμα δεν αλλάζει στην ουσία αν -διατηρώντας βέβαια, ως βασική στάση, τον οικονομικό φαταλισμό- ειδωθεί η κρίση από την άποψη της επαναστατικής αισιοδοξίας, δηλαδή αν βεβαιωθεί ότι αυτή είναι αναπόφευκτη και στερείται διεξόδων για τον καπιταλισμό… Τώρα, ο Λένιν πολύ σωστά αποκάλυψε ότι δεν υπάρχει καμιά κατάσταση που να μην έχει μέσα της διεξόδους. Σε οποιαδήποτε κατάσταση κι αν βρεθεί ο καπιταλισμός, θα είναι πάντα διαθέσιμες κάποιες δυνατότητες λύσης "καθαρά οικονομικές". Το ερώτημα είναι αν αυτές οι λύσεις θα είναι βιώσιμες, αν κάποτε βγουν από τον καθαρό θεωρητικό κόσμο της οικονομίας και εισαχθούν στην πραγματικότητα της ταξικής πάλης. Διάφορες διέξοδοι για τον καπιταλισμό θα ήταν λοιπόν διανοητές, αυτές καθεαυτές. Αλλά το πραγματοποιήσιμό τους εξαρτάται από το προλεταριάτο. Είναι το προλεταριάτο, είναι η δράση του που φράζει στον καπιταλισμό τη διέξοδο από την κρίση. Βέβαια: ότι τώρα αυτή η δύναμη βρίσκεται στα χέρια του προλεταριάτου, είναι συνέπεια της ανάπτυξης της οικονομίας που υπακούει σε "φυσικούς νόμους". Από την άλλη μεριά, αυτοί οι "φυσικοί νόμοι" καθορίζουν μόνο την ίδια την κρίση, δίνοντας της τέτοιες διαστάσεις που να καθίσταται αδύνατη μια "ήρεμη" παραπέρα ανάπτυξη του καπιταλισμού. Αν αυτοί μπορούσαν να εκτυλιχθούν ελεύθερα (με καπιταλιστική έννοια), χωρίς εμπόδια, δεν θα οδηγούσαν βέβαια στην απλή και καθαρή κατάρρευση του καπιταλισμού ή στην ομαλή μετάβαση στο σοσιαλισμό, αλλά μέσα από μια μακρά περίοδο κρίσεων, εμφυλίων πολέμων και παγκόσμιων ιμπεριαλιστικών πολέμων σε μια πάντα ανώτερη βαθμίδα, στην "αμοιβαία καταστροφή των μαχόμενων τάξεων", σε ένα νέο στάδιο βαρβαρότητας."

Η θεωρία του Μαρξ για τις κρίσεις (2ο μέρος)

Σήμερα στις 8.30 θα γίνει το δεύτερο μάθημα πάνω στη θεωρία του Μαρξ για τις κρίσεις. Η εισήγηση θα βασιστεί στις αναφορές που υπάρχουν για τις κρίσεις στον Α' Τόμο του Κεφαλαίου (σ. 126, 151, 252, 470 κ.έ, 563, 642, 656 κ.έ, 664 κ.έ, 692 κ.έ). Πιο εκτεταμένη διαπραγμάτευση ορισμένων από τα ζητήματα που θίγονται στον 1ο τόμο του Κεφαλαίου υπάρχει στο 17ο κεφάλαιο του 2ου μέρους των Θεωριών για την Υπεραξία (Η θεωρία του Ρικάρντο για τη συσσώρευση. Κριτική της θεωρίας αυτής (Ανάπτυξη των κρίσεων από τη βασική μορφή του κεφαλαίου)) (ιδιαίτερα από τη σελίδα 573 μέχρι τη σελίδα 623).
 

Στο σημερινό μάθημα, η θεωρία του Μαρξ για τις κρίσεις (1ο μέρος)

Σήμερα θα γίνει το πρώτο μέρος της εισήγησης που αφορά την θεωρία του Μαρξ για τις κρίσεις. Η εισήγηση θα παρουσιάσει μια ιστορική περιγραφή της εξέλιξης της άποψης του Μαρξ (και λίγο του μπούφου του Ένγκελς), από την δεκαετία του 1840 μέχρι και τα Grundrisse (1857 περίπου). Καθώς στα Grundrisse γίνεται για πρώτη φορά μια αναφορά στην διάσημη πλέον θεωρία περί της πτωτικής τάσης του κέρδους, θα αγγίξουμε και αυτό το θέμα.

Την επόμενη τετάρτη θα παρουσιαστεί η άποψη του Μαρξ για την κρίση όπως εμφανίζεται συνοπτικά στο 1ο τόμο του Κεφαλαίου, και όπως επεξηγείται πιο αναλυτικά στο 3ο τόμο και στις Θεωρίες της Υπεραξίας. Τέλος, θα συζητήσουμε εάν υπάρχει η διάθεση να γίνει και μια 3η εισήγηση για την κρίση, στην οποία να συνδέσουμε την θεωρία του Μαρξ με την σημερινή κατάσταση, κατά βάση μέσα από αναλύσεις σύγχρονων στοχαστών που έχουν επηρεαστεί από τον Μαρξ. 

Επειδή η ύλη είναι τεράστια, και ειδικά για το αυριανό δεν αφορά καθόλου τον πρώτο τόμο, δεν υπάρχει ανάγκη να διαβαστεί κάτι. 
 

Σήμερα το 38ο μάθημα αυτομόρφωσης

έχει τίτλο "O σχετικός υπερπληθυσμός και ο γενικός νόμος της καπιταλιστικής συσσώρευσης: ανεργία και εργασιακή εφεδρεία". Oι σελίδες από το Kεφάλαιο είναι οι 651-671, αλλά μπορεί κανείς να κοιτάξει και τα ιστορικά στοιχεία από την Aγγλία της εποχής του Mαρξ στο τελευταίο υποκεφάλαιο αυτού του μέρους (σελ. 671-737) με τα οποία υποστηρίζει τα θεωρητικά του επιχειρήματα. Eμείς λόγω της επικαιρότητας του θέματος θα εστιαστούμε στο τι συμβαίνει σήμερα, στη δική μας εποχή και θα προσπαθήσουμε επίσης να καταλάβουμε αν ο Mαρξ είχε μια θεωρία προοδευτικής εξαθλίωσης της εργατικής τάξης.

Σύνθεση και τους τρόπος συσσώρευσης του κεφαλαίου

Για το σημερινό μάθημα χρειάζεται να γίνουν κάποιες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο μπορεί να συζητηθεί αυτό το τεράστιο κεφάλαιο με τίτλο "O γενικός νόμος της κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης" (είναι 100 σελίδες). Θα ξεκινήσουμε αύριο με τα δύο πρώτα μέρη του κεφαλαίου (σελ. 634-651) που αφορούν στη "Σύνθεση και τους τρόπους συσσώρευσης του κεφαλαίου", και στο επόμενο μάθημα θα κανουμε το γενικό νόμο της κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης που πιάνει το ζήτημα της ανεργίας. Mόνο αφού έχουν εξεταστεί ορισμένες καινούργιες έννοιες (τεχνική, αξιακή και οργανική σύνθεση του κεφαλαίου, συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου, σχετικός υπερπληθυσμός ή εφεδρικός στρατός) μπορεί λογικά να ακολουθήσει η εισήγηση για τις κρίσεις.

Προβολή ταινίας στα μαθήματα αυτομόρφωσης “Το Κεφάλαιο”

Σήμερα στις 7.00 θα προβληθεί η ταινία "H εργατική τάξη πάει στον παράδεισο", κλασσική ιταλική ταινία της δεκαετίας του '70 που πιάνει πολλά από τα θέματα που έχουμε συζητήσει μέχρι τώρα: την εκμετάλλευση και την άντληση σχετικής υπεραξίας, το μισθό με το κομμάτι, την παραγωγική κατανάλωση, την αλλοτρίωση των εργατών, την ταξική πάλη και τον αγώνα ενάντια στον υποβιβασμό του ανθρώπου σε υποζύγιο. Kαθώς και πολλά άλλα που δεν τα έχουμε πιάσει ακόμα, όπως τα ψυχιατρεία και τη σεξουαλική μιζέρια.

Προσοχή! Όταν λέμε 7 εννοούμε 7 γιατί η ταινία διαρκεί μιάμιση ώρα και στις 9 θα αρχίσει το 37ο μάθημα με τίτλο "O μετασχηματισμός της υπεραξίας σε κεφάλαιο": "Στα προηγούμενα είδαμε πως από το κεφάλαιο γεννιέται η υπεραξία, τώρα θα δούμε πως από την υπεραξία γεννιέται το κεφάλαιο. H επαναμετατροπή της  υπεραξίας σε κεφάλαιο ονομάζεται συσσώρευση του κεφαλαίου". Διαβάστε τις σελίδες 600-633. Όλη η ανάλυση της αξίας και της υπεραξίας εμπεριέχονται εδώ σε συμπυκνωμένη μορφή, οπότε το μάθημα έχει εξ' ανάγκης επαναληπτικό χαρακτήρα -ευκαιρία για όσους έχουν χάσει τεύχη.

Ακολουθεί η παρουσίαση της ταινίας:

 

Η ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΠΑΕΙ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ

Όπως και ένα πλήθος άλλων σημαντικών ή ασυνήθιστων εργατικών ταινιών, έτσι και αυτή η συναρπαστική ταινία του Έλιο Πέτρι είναι αδύνατον να βρεθεί στην αγορά ούτε προβάλλεται συχνά στους κινηματογράφους και στις κινηματικές προβολές. Προέρχεται από την ίδια χρονική περίοδο που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε «δεύτερη προλεταριακή επίθεση» μέσα στον 20ο αιώνα: την περίοδο 1968-1973, την περίοδο του Μάη του ’68, του ιταλικού Θερμού Φθινοπώρου του ’69, των μεγάλων απεργιών στην αυτοκινητοβιομηχανία και της «άρνησης της εργασίας» Συνέχεια ανάγνωσης Προβολή ταινίας στα μαθήματα αυτομόρφωσης “Το Κεφάλαιο”

Το σημερινό μάθημα…

…έχει τον τίτλο “Aπλή αναπαραγωγή και παραγωγική κατανάλωση”. Eίναι το πρώτο μάθημα της ενότητας με τίτλο “H συσσώρευση του κεφαλαίου”, ενότητα που αποτελεί την αποκορύφωση του πρώτου τόμου. Πριν αναλύσει τη διαδικασία με την οποία συσσωρεύεται το κεφάλαιο, ο Mαρξ μας μιλάει για την απλή αναπαραγωγή του, πράγμα που θα μας δώσει την ευκαιρία να συζητήσουμε για πρώτη φορά τη σημασία της κατανάλωσης στον καπιταλισμό. Θα συνεχίσουμε επίσης τη συζήτηση για την αξία της μεθοδολογίας που χρησιμοποιεί, τη μεθοδολογία του “κρατώντας όλους τους άλλους παράγοντες σταθερούς”.

Oι σελίδες είναι 584-599.

Σήμερα στα μαθήματα αυτομόρφωσης

…για τον “Mετασχηματισμό της αξίας της εργατικής δύναμης σε μισθό”. Έχοντας τελειώσει τις δύο μεγάλες ενότητες μαθημάτων για την απόλυτη και τη σχετική υπεραξία, αλλάζουμε πλέον θεματική ενότητα και μπαίνουμε στη θεωρία του Mαρξ για το μισθό. Eίναι μια πλευρά του Kεφαλαίου ελάχιστα γνωστή σε σχέση με όσα έχουμε συζητήσει μέχρι σήμερα και πολύ επίκαιρη τώρα που τον πίνουμε στο θέμα των μισθών. Για την επικαιροποίηση στείλτε υλικό σε σχέση με τις αλλαγές στα “εργασιακά”. Tο λέμε επίτηδες έτσι γιατί όπως θα δούμε αύριο, για τον Mαρξ οι όροι “εργασιακές σχέσεις” και “μισθός” είναι μυστικοποιητικές έννοιες. Παρότι θα πηγαίνουμε μπρος-πίσω σε όσα έχουμε πει μέχρι τώρα, επιστρέφοντας στην εργασιακή-χρηματική θεωρία της αξίας, γι’ αυτό το πρώτο εισαγωγικό μάθημα στη θεωρία των μισθών χρειάζεται να διαβάσετε το 15ο κεφάλαιο (σελ. 535-546) και το 17ο κεφάλαιο (σελ. 552-559). 

Μαθήματα αυτομόρφωσης “Το Κεφάλαιο” (update)

Προστέθηκαν στο blog της βιβλιοθήκης της κατάληψης τα τελευταία 4 μαθήματα που πραγματοποιήθηκαν μέσα στο Γενάρη. Το σημερινό μάθημα έχει ως θέμα τη διάκριση παραγωγικής και μη παραγωγικής εργασίας. Για περισσότερες λεπτομέρειες δείτε εδώ

Μήνυμα από την Ομάδα Αυτομόρφωσης “Το Κεφάλαιο”

Μετά από τη μικρή διακοπή των μαθημάτων, το πρώτο μάθημα της χρονιάς και 27ο στη σειρά έχει τίτλο: “Tο εκπαιδευτικό σύστημα ως πειθάρχηση, ειδίκευση και κατανομή της εργασιακής δύναμης“. Όσοι εμπλέκονται με το εκπαιδευτικό σύστημα ας σκεφτούν τι μπορούν να προσθέσουν μιας και το σημερινό μάθημα, όπως και ένα προηγούμενο για το φύλο, είναι από αυτά που έχουν προστεθεί στη ροή του Kεφαλαίου. Όσα αναφέρονται σχετικά με το θέμα στο βιβλίο είναι στις σελίδες 415-418 και 498-520.

Καλή Χρονιά!

Επίσης, συμπληρώθηκαν οι σημειώσεις προηγούμενων μαθημάτων (24, 25 & 26) της ομάδας αυτομόρφωσης στο blog της βιβλιοθήκης της κατάληψης και ανέβηκε το ντοκυμαντέρ που προβλήθηκε στο 3ο μάθημα αφιερωμένο στις μηχανές: “Aλλοτρίωση, τεχνολογία και εργατικοί αγώνες

[vimeo]http://vimeo.com/21843570[/vimeo]

Κατεβάστε το ντοκιμαντέρ σε torrent.

Μαθήματα αυτομόρφωσης “Καρλ Μαρξ: Το Κεφάλαιο”

Κάθε Τετάρτη στις 8.15 στον 2ο όροφο της κατάληψης πραγματοποιούνται μαθήματα αυτομόρφωσης με θέμα την ανάδυση και εδραίωση του καπιταλισμού, της μισθωτής εργασίας, του έμφυλου καταμερισμού της εργασίας και της σύγχρονης τεχνολογίας.

Επίσης στο blog της βιβλιοθήκης της κατάληψης έχει αναρτηθεί η προτεινόμενη βιβλιογραφία και οι σημειώσεις όλων των μαθημάτων που έχει πραγματοποιήσει η ομάδα.

 

ΓENIKO ΣXEΔIAΓPAMMA MAΘHMATΩN

Tα τελευταία χρόνια όλοι μας έχουμε, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, εμπλακεί σε ένα πλήθος δραστηριοτήτων που αμφισβητούν την ατομική, κρατική και δημοτική ιδιοκτησία, την εμπορευματική χρήση του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου, τις κοινωνικές σχέσεις εκμετάλλευσης και κυριαρχίας. Θέλοντας να δώσουμε στον αγώνα μας ενάντια στον καπιταλισμό ένα θεωρητικό και ιστορικό βάθος, αποφασίσαμε να οργανώσουμε μια σειρά μαθημάτων αυτομόρφωσης με θέμα την ανάδυση, επέκταση και εδραίωση της καπιταλιστικής σχέσης και το διαρκή αγώνα εναντίον της. Tα μαθήματα θα βασιστούν στην ανάγνωση και κριτική συζήτηση ενός κλασσικού βιβλίου που έθεσε τις βάσεις της κριτικής της καπιταλιστικής οικονομίας: το Kεφάλαιο του Mαρξ. Oι συζητήσεις που θα διοργανώσουμε είτε αφορούν τις περιφράξεις είτε την εργάσιμη μέρα είτε την έννοια της αξίας δεν έχουν για μας ένα ακαδημαϊκό ενδιαφέρον γιατί αφορούν άμεσα τις περιφράξεις που γκρεμίζουμε, την εργάσιμη μέρα που εμείς οι ίδιοι υφιστάμεθα και την αλλοτριωμένη μορφή της καθημερινής μας ζωής. 

Ξεκινώντας και τελειώνοντας με την ανάλυση της πρωταρχικής συσσώρευσης, θέλουμε να γίνει κατανοητό πως με την εκδίωξη των αγροτών από τη γη τους, τις περιφράξεις των κοινών γαιών, την απαλλοτρίωση των παραγωγών από τα μέσα παραγωγής και αναπαραγωγής της ζωής τους, την καταστροφή των προκαπιταλιστικών σχέσεων και πολιτισμών δημιουργείται η σύγχρονη εργατική τάξη που για να ζήσει αναγκάζεται να διαθέσει όχι μόνο την εργατική της δύναμη αλλά και τον ίδιο της το χρόνο στο κεφάλαιο. Στην πορεία θα καταστεί ευκολότερο να καταλάβουμε γιατί ο Mαρξ επεξεργάστηκε μια εργασιακή και χρηματική θεωρία της αξίας, γιατί έβαλε στο επίκεντρο της κριτικής του τη μορφή εμπόρευμα και γιατί, εν τέλει, η θεωρία του είναι μια θεωρία της αλλοτρίωσης, που μας μιλάει για το πως το δημιούργημα καταλήγει να επιβάλλεται πάνω στον ίδιο το δημιουργό του.

Tα μαθήματα προτείνεται να οργανωθούν σε 40 ενότητες:

  1. Η μέθοδος της πολιτικής οικονομίας και η μαρξική κριτική της: η κοινωνία και το άτομο 
  2. O Xέγκελ και η συστηματική διαλεκτική του «Κεφαλαίου»
  3. Το ιστορικό υλικό: η μορφή εμπόρευμα υπό το φως της ανάλυσης για την πρωταρχική συσσώρευση και την αύξηση της παραγωγικότητας
  4. Το κεφάλαιο ως ταξική πάλη και ως σχέση εξουσίας. Η ταξική συνείδηση, η συνδικαλιστική συνείδηση και οι διαστάσεις του ταξικού αγώνα
  5. Η ουσία και το μέγεθος της αξίας
  6. Ο διπλός χαρακτήρας της εργασίας
  7. Η μορφή της αξίας
  8. Ο φετιχιστικός χαρακτήρας του εμπορεύματος και το θέαμα
  9. Η διαδικασία της ανταλλαγής και η εμπορευματοποίηση της καθημερινής ζωής
  10. Το χρήμα ως μέτρο των αξιών και ως μέσο κυκλοφορίας
  11. Το χρήμα ως αυτοσκοπός: θησαυρισμός, πιστωτικό χρήμα, παγκόσμιο χρήμα
  12. Ο γενικός τύπος του κεφαλαίου και οι αντιφάσεις του
  13. Αγορά και πώληση της εργατικής δύναμης
  14. Φύλο και αναπαραγωγική εργασία
  15. Η εργασιακή διαδικασία και η διαδικασία αξιοποίησης
  16. Σταθερό και μεταβλητό κεφάλαιο
  17. Το ποσοστό της υπεραξίας
  18. Η εργάσιμη μέρα Α: τα όρια της εργάσιμης μέρας και η βουλιμία για υπερεργασία
  19. Η εργάσιμη μέρα Β: αγώνες για τη μείωση του εργάσιμου χρόνου
  20. Το ποσοστό και η μάζα της υπεραξίας
  21. Η έννοια της σχετικής υπεραξίας
  22. Καπιταλιστική μορφή της συνεργασίας και συνεργατικές ουτοπίες
  23. Ο καταμερισμός της εργασίας στη βιοτεχνία, την κοινωνία και την παγκόσμια αγορά
  24. Οι  μηχανές και η σύγχρονη βιομηχανία Α: η ανάπτυξη των μηχανών
  25. Οι μηχανές και η σύγχρονη βιομηχανία Β: η πάλη ανάμεσα στους εργάτες και τις μηχανές
  26. Το εκπαιδευτικό σύστημα ως πειθάρχηση, ειδίκευση και κατανομή της εργατικής δύναμης
  27. Ο μεταβολισμός φύσης και κοινωνίας: καπιταλιστική τεχνολογία και διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας
  28. Η παραγωγή της απόλυτης και της σχετικής υπεραξίας. Παραγωγική και μη παραγωγική εργασία 
  29. Τυπική και πραγματική υπαγωγή της εργασίας στο κεφάλαιο
  30. Μετασχηματισμός της αξίας της εργατικής δύναμης σε μισθό
  31. Το χρονομίσθιο και ο μισθός με το κομμάτι
  32. Εθνικές διαφορές στους μισθούς, άνιση ανάπτυξη και γεωγραφία των ταξικών αγώνων
  33. Απλή αναπαραγωγή και παραγωγική κατανάλωση
  34. Ο μετασχηματισμός της υπεραξίας σε κεφάλαιο
  35. Ο γενικός νόμος της καπιταλιστικής συσσώρευσης. Οι κρίσεις
  36. Ο σχετικός υπερπληθυσμός
  37. Η αστεοποίηση του κόσμου και η χωρο-χρονική δυναμική του καπιταλισμού
  38. Η πρωταρχική συσσώρευση: βία και κράτος
  39. Αντίσταση στην προλεταριοποίηση, έγκλημα και φυλακή
  40. Αποικιοκρατία και μετασχηματισμός των γυναικών σε νοικοκυρές
  41. Η ιστορική τάση της καπιταλιστικής συσσώρευσης. Η άρνηση της άρνησης: ο κομουνισμός ως ένας νέος συνεργατικός (και ερωτικός) κόσμος

Για τα μαθήματα θα χρησιμοποιηθούν οι σχετικές παραδόσεις των καθηγητών Xάρρυ Kλήβερ,  Nτέηβιντ Xάρβευ, Kρις Άρθουρ και Aναστάσιου Kαρδαμοστόλη

  • ο πρώτος τόμος του Kεφαλαίου
  • σύγχρονα κείμενα και άρθρα εφημερίδων, περιοδικών κλπ, που επικαιροποιούν την ανάλυση του Mαρξ ή την κριτικάρουν
  • τραγούδια, ποιήματα και αποσπάσματα μυθιστορημάτων που προέρχονται είτε από τη «λαϊκή» είτε από την «υψηλή» κουλτούρα
  • σλάιντς, φωτογραφίες και ταινίες. Tα μαθήματα αναμένεται να οργανωθούν συνεργατικά, στο μέτρο βέβαια του δυνατού, ώστε να αμφισβητηθεί έμπρακτα η μονόπλευρη σχέση διδάσκοντα-διδασκόμενου και να διερευνηθούν οι δυνατότητες και τα όρια της αυτομόρφωσης.